Ontdekkingstocht: Tumba, Tambu en andere Antilliaanse folklore

Oude foto handelskadeTumba en tambu zijn twee muzieksoorten die ontstaan zijn op het eiland Curaçao. Tambu (spreek uit tamboe) wordt vooral met Oud en Nieuw veel gespeeld en op gedanst. Tumba (spreek uit toemba) is de carnavalsmuziek van Curaçao, Aruba en Bonaire. Op Aruba wordt er ook veel ‘road march’ gedraaid met carnaval, een soort soca. Dat is daar eigenlijk de het ‘hoofdgenre’ met carnaval, maar op Curaçao is tumba het hoofdgenre.

Elk jaar wordt het Tumba Festival georganiseerd, hieruit wordt een rei of reina di tumba gekozen. Het winnende lied, dus van deze tumba koning(in) wordt tijdens carnaval helemaal grijs gedraaid. De overige tumba’s van de tien finalisten worden ook veel gedraaid. Er komt ook ieder jaar een cd uit met de laatste 10 of 20 winnende tumba’s. Elke lokale band op Curaçao vertegenwoordigt een aantal tumba-zangers. Zo heeft ERA een stuk of tien tumba-zangers die ze begeleiden en Gio Fuertisimo ook weer een aantal. Elke band hoopt natuurlijk dat één van de tumba zangers of zangeressen die zij begeleiden wint.

Hier een fragment van een tumba optreden tijdens het tumba festival op Aruba, zodat iedereen die nog onbekend is met deze stroming een indruk heeft:

Ik heb helaas nog geen fragment kunnen vinden van een tumba uit Curaçao, maar je kunt tegenwoordig het Tumbafestival live bekijken op de website van TeleCuraçao. Tumba is hele vrolijke muziek en vaak geeft het kritiek op bepaalde issues op een humoristische manier. Er hoort ook een hele performance bij met dansers en mensen die verkleed zijn aan de hand van het onderwerp waar de tumba-zanger(es) over zingt. Tumba ontleent zijn invloeden aan jazz, merengue en Afrikaanse muziek. Het is ontstaan in de 17e eeuw, maar de tumbafestivals worden pas vanaf 1968 gehouden. Ik vermoed dat het voorheen verboden was of dat de organisatie toen nog niet bestond die HET tumba festival in het leven riep.


Tambu en muzik di zumbi

Tambu drumsMet tambu zullen we eerder te maken krijgen, want de feestdagen naderen. Tambu behoort net als séu tot de ‘muzik di zumbi’ klasse, dit betekent dat het geen Europese of moderne invloeden heeft, maar direct ontstaan is uit Afrikaanse muziek. Men zegt dat tumba ook ontstaan is uit tambu, hoewel ik ze wel heel anders vind klinken. Tambu klinkt primitief en puur. Het was de protestmuziek van de slaven vroeger en tegenwoordig wordt er ook ontevredenheid in de teksten geuit over bijvoorbeeld politiek en armoede. Pijn en verdriet wordt vaak geuit in tambu, het wordt ook weleens de Curaçao blues genoemd. Maar het klinkt totaal niet als blues, het heeft meer weg van Afrikaanse opzwepende muziek. Kenmerkend voor de tambu is het roep- en antwoord patroon in de zang, zoals ook bij veel Afrikaanse muziek wordt gedaan. De instrumenten die ervoor gebruikt worden zijn ook traditionele voorwerpen. Zoals de kachu (hoorn van een koe waardoor geblazen wordt), de tambú drum en de chapi (een hark). Dit zijn duidelijk de werktuigen en voorwerpen die de slaven bij zich hadden. Later werden drums verboden voor slaven en werd de bastèl, een grote calebas in een waterton ervoor in de plaats gebruikt. Het geheel wordt begeleid met klappen van handen en een dans dat erotisch lijkt, maar waarbij je elkaar niet aanraakt. De dans oogt nogal wild en werd daarom verboden door de regering en de Katholieke kerk tot midden vorige eeuw.

Séu en simadam
Vroeger na het oogsten, was het feest op de plantages. Tijdens het Oogstfestival (simadam) werd er een optocht gehouden door de velden als de slaven de bundels met gewassen naar de pakhuizen brachten. Tijdens die optocht speelden de mannen muziek op hun drums, kachu en chapi, terwijl de vrouwen de oogst op hun hoofd droegen. Deze muziek heet séu. Het ging gepaard met een dans genaamd wapa, waarmee op een sierlijke manier de bewegingen van planten en oogsten worden nagebootst. De werkliederen werden vaak gezongen in het Guene, de oude taal van de slaven. De traditionele agrarische sector werd teniet gedaan met de komst van de industrialisatie op de eilanden. De séu ging hiermee ook bijna dood, maar gelukkig organiseert het departement van cultuur ieder jaar op paasmaandag een parade met séu en simadam muziek door Willemstad, waarbij mensen gekleed gaan in de traditionele klederdracht van die tijd. Ongeveer 2000 mensen doen hieraan mee.

Serenada in folkorische klederdrachtAndere folklore
Ook kent de folkloristische muziek van de eilanden Antilliaanse waltz, mazurka, polka, danza, rumba, etc. Waaraan ze hun eigen traditionele sound hebben gegeven. Groepen die deze muziek levend houden zijn bijvoorbeeld Issoco en Serenada. Isoco richt zich meer op de muzik di zumbi en Serenada op simadam, Antilliaanse waltz, mazurka, danza, etc. Deze groep draagt ook traditionele klederdracht en doet veel met hun stemmen. Hele mooie muziek. Ze komen binnenkort ook naar Nederland! Henri Moen (op de foto helemaal rechtsboven) is een belangrijk persoon in Serenada, hij was mijn muziekleraar in brugklas. Ja, die ex-leraren van mij zijn erg muzikaal bezig!
Mijn ouders hebben nog een plaat van Serenada op vinyl.

Gezocht: oude cd’s
Isoco vond ik ook altijd goede muziek maken, maar ik kan geen cd meer van ze krijgen. Ik was een aantal jaren terug bij Tik-Tak (een cd winkel op Curaçao) gaan vragen, maar ze hadden niet meer. Veel cd winkels op Curaçao verkopen geen oude cd’s meer. Je krijgt alleen dingen die het afgelopen jaar uit zijn gekomen. Ze kunnen wel oude cd’s van buitenlandse artiesten voor je nabestellen, maar als de cd van een lokale artiest niet meer gedrukt wordt heb je pech. Dan had je het in die tijd dat het uitkwam maar moeten kopen. Dus als iemand nog een cd van Issoco voor me heeft, het liefst van rond 1992, laat me weten!

Links

Lees ook:BBC-documentaire over Izaline Calister
Lees ook:De tango is herboren!
Lees ook:Ontdekkingstocht: Cumbia en Vallenato
Lees ook:Serenada brengt Antilliaanse cultuur naar Nederland
Lees ook:Ontdekkingstocht: De romantiek van ‘zouk love’ & ‘compas direct’

21 reacties op “Ontdekkingstocht: Tumba, Tambu en andere Antilliaanse folklore

  1. Rosita

    Hi Vanessa,
    Dit stuk boeit zeker very interesting, vooral dat de Tumba uit de 17e eeuw afstamt.
    vwb Isoco er is pas geleden nog een nieuwe cd uitgekomen “Isoco for ever”Als je eens op Curaçao komt kan je deze kopen voor Nafl 25,= dat komt neer op € 12,=, en als je oldies van Isoco wilt is er op Curacao wel altijd wat te regelen.

      /   Beantwoorden  / 
  2. Admin Vanes

    Hey thnx Rosita! Je moet me maar laten weten waar ik die kan krijgen.

      /   Beantwoorden  / 
  3. Menno

    Hoi Vannessa,

    Misschien uit onverwachte hoek. Maar ik heb nog (oude)orginele opnamen van Isoco. Helaas niet op CD. Belangstelling?

    Overigens mijn complimenten voor je web.blog. Lees hem met genoegen.

    Menno

      /   Beantwoorden  / 
  4. Admin Vanessa

    Hoi Menno, ben jij de Menno van NRP of Menno van Anke in Friesland? Of een andere Menno die ik helemaal niet ken? De originele opnamen lijken me wel cool om te hebben, maar ik moet ze natuurlijk wel kunnen afspelen. Ik heb geen 8-track of draaitafel. Is er een mogelijkheid dat je ze op cassette of mp3 voor me kan sturen? Liefst mp3, dan kan het ook op mijn iPod en blijft het natuurlijk langer bewaard.

      /   Beantwoorden  / 
  5. Menno van Anke

    Hoi Vanessa,

    We hebben een cassettebandje. Zit ook nog een verhaaltje bij hoe wij in het bezit zijn gekomen van het bandje en een orginele wiri van de band.

    Groet, “Menno van Anke”.

      /   Beantwoorden  / 
  6. Admin Vanes

    Hoi Menno,
    Nu kan ik me idd zoiets herinneren, dat jullie een wiri van Isoco hebben gekregen! We moeten maar weer eens wat afspreken, is echt lang geleden dat ik jullie gezien heb. Alles goed verder? En met de kids?

      /   Beantwoorden  / 
  7. Josha Sietsma

    er zijn momenteel diverse tumba’s op youtube.
    zoals izaline calister maar ook op de profile van telecuracao (met oa tico balentien).

    succes en je hebt een leuke site, lees het met plezier!!

    gr

      /   Beantwoorden  / 
  8. Admin Vanes

    Bedankt Josha, zal ik zeker wat mee doen binnenkort!

      /   Beantwoorden  / 
  9. Yuchi

    Ik zie dat jullie allemaal heel veel op zoek zijn op muziek of document van ISSOCO!

    Doormiddel van dit schrijven en als medeoprichter van ISSOCO, wil jullie allemaal zeggen dat ik heb bijna alle documenten van ISSOCO! Video opnames live in Italie en andere grofe opnames met Om Wawa die ons de weg heeft geleid naar succes!

    Ik ben zelf heel actief met mensen te ondersteunen met mijn percussie spel!

    Kijk naar sites http://www.cello-octet.com http://www.marlontitre.com http://www.juzzflirtin.com

    Groeten Yuchi!

      /   Beantwoorden  / 
    1. dianyra

      Hallo Yuchi

      wat ben ik blij dat ik u bericht leest want ik ben al heel lang opzoek
      naar ISSOCO uit 1992 ik had het op witte originele een cassette bandje
      deze had ik aan een collega uitgeleend en ja je raad het al NOOIT meer terug gehad.
      Dus Yuchi ik hoop dat je me blij kan maken hiermee als je dit leest.
      Cassette, Cd, Mp3 maakt niet uit als ik het maar heb.

      ik weet dat er een nr was ‘keda ku ne’erop stond.

      Ik hoop echt iets u te horen.

      Groetjes

        /   Beantwoorden  / 
  10. Russel Soleana

    mocht je na twee jaar nog steeds op zoek zijn naar een cd…je kan hem vinden bij galeria alma blou

      /   Beantwoorden  / 
    1. zuriel

      Saludos Russel soleana (issoco)
      mi tin un pregunta, mi tambe a lanta ku bosnan muziek
      anto mi ta hanja jammer,kumi no ta tende nada mas di bosnan
      pero kiko bo ta hanja si mi lanta por ehempel un facebook pagina
      pa eduka nos hubentud ku ta bin awo i no sa of ta corda kiko ta muzik di zumbi?
      mi a busca di drenta den contacto cu bo of miembro nan di isoco
      pero mi buskeda ta envano,mi no ta hanja kasi niun informacion over di bosnan, voorbeeld (Wikipedia,facebook of online)
      mi ta hanja jammer,of ta por ta (bosnan no ke wordu reconoce) begrijpelijk, si no ta asina drenta den contacto cumi mail [email protected] – mi no ta hanja etiko pa traha un informatie site sin toesteming di autor. saludos i ciao

        /   Beantwoorden  / 
  11. dspcn aspi

    sexig ycigvzar jyiwzgu huztscl qndfr hntp efscbxj

      /   Beantwoorden  / 
  12. suremca

    hallo….het is heel goeie informatie over curacaose cultuur.ik wil weten dat ik de lyrics van 2 seu mag hebben? van de laaste jaren.bedank!!!

      /   Beantwoorden  / 
  13. suremca

    ik wacht op de antwoord zo vluchtmogelijk.ok

      /   Beantwoorden  / 
  14. baserunner

    ik ben heel erg geintereseerd in de tambu.
    metname die van cola —petooy….mistika.
    want het zijn die mensen die mij doet denken
    aan mijn jeugd op curacau.
    als iemand weet waar ik die platen kan krijgen .graag een reactie
    ben al in geen 47 jaar terug geweest

      /   Beantwoorden  / 
  15. dianyra

    hallo iedereen

    ik schreeuw nu echt om hulp!!!!
    ik zoek overal een cd of cassetebandjes of platen van issoco
    wie o wie kan me helpen????

    hoop zsm iets te horen

    alvast bedankt allemaal

      /   Beantwoorden  / 
  16. Charis

    Hallo iedereen,
    Ik zoek iemand, die in Nederland woonachtig is, die folklore rokken kan maken. Ken je iemand stuur dan een e-mail naar [email protected]. Gaarne vòòr 21 oktober reageren.
    Alvast bedankt.
    God zegens.

      /   Beantwoorden  / 
  17. google.com

    Asking questions are truly fastidious thing if you are not understanding anything totally, however this paragraph gives good understanding yet.

      /   Beantwoorden  / 
  18. linkclick.tk

    My partner and I stumbled over here coming from a different page and thought I may as well check things out.

    I like what I see so noww i’m following you. Look forward to
    looking over your web pagge yet again.

      /   Beantwoorden  / 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

Naam

Website

Het kan vijf minuten duren voordat nieuwe reacties zichtbaar zijn.